Ibn Rusyd

Ibnu Rusyd atau nama lengkapnya Abu Walid Muhammad Ibnu Ahmad lahir di
Kardova pada tahun 1126. Beliau ahli falsafah yang paling agung pernah dilahirkan
dalam sejarah Islam. Pengaruhnya bukan sahaja berkembang luas didunia Islam,
tetapi juga di kalangan masyarakat di Eropah. Di Barat, beliau dikenal sebagai
Averroes.
Keturunannya terdiri daripada golongan yang berilmu dan ternama. Bapanya dan
datuknya merupakan kadi di Kardova. Oleh itu, beliau telah dihantar untuk berguru
dengan Ibnu Zuhr yang kemudiannya menjadi rakan karibnya.
Ibnu Rusyd mempelajari ilmu fiqh dan perubatan daripada rakannya yang juga
merupakan tokoh perubatan yang terkenal di Sepanyol, Ibnu Zuhr yang pernah
bertugas di sebagai doktor istana di Andalusia.
Sebelum meninggal dunia, beliau telah menghasilkan bukunya yang terkenal Al
Taysir. Buku itu telah diterjemahkan ke dalam bahasa Latin dan bahasa Inggeris
dengan judul Faclititation of Treatment.
Selain menjalin perhubungan yang akrab dengan Ibnu Zuhr, Ibnu Rusyd juga
mempunyai hubungan yang baik dengan kerajaan Islam Muwahidin. Hubungan ini
telah membolehkan Ibnu Rusy dilantik sebagai hakim di Sevilla pada tahun 1169.
Dua tahun kemudian, beliau dilantik menjadi hakim di Kardova.
Selepas beberapa waktu menjadi hakim, beliau dilantik sebagai doktor istana pada
tahun 1182 berikutan persaraan Ibn Tufail. Ramai yang berasa cemburu dan dengki
dengan kedudukan Ibnu Rusyd. Kerana desakan dan tekanan pihak tertentu yang
menganggapnya sebagai mulhid, beliau dibuang ke daerah Alaisano.
Setelah selesai menjalani tempoh pembuangannya, beliau pulang semula Kardova.
Kehadirannya di Kardova bukan sahaja tidak diterima, tetapi beliau telah disisihkan
oleh orang ramai serta menerima pelbagai penghinaan daripada masyarakatnya.
Pada lewat penghujung usianya, kedudukan Ibnu Rusyd dipulihkan semula apabila
Khalifah Al-Mansor Al-Muwahhidi menyedari kesilapan yang dilakukannya. Namun,
segala kurniaan dan penghormatan yang diberikan kepadanya tidak sempat dikecapi
kerana beliau menghembuskan nafas terakhirnya pada tahun 1198.
Kematiannya merupakan kehilangan yang cukup besar kepada kerajaan dan umat
Islam di Sepanyol. Beliau tidak meninggalkan sebarang harta benda melainkan ilmu
dan tulisan dalam pelbagai bidang seperti falsafah, perubatan, ilmu kalam, falak, fiqh,
muzik, kaji bintang, tatabahasa, dan nahu.
Antara karya besar yang pernah dihasilkan oleh Ibnu Rusyd termasuklah "Kulliyah
fit-Thibb" yang mengandungi 16 jilid, mengenai perubatan secara umum, Mabadil
Falsafah (Pengantar Ilmu Falsafah), Tafsir Urjuza yang membicarakan perubatan dan
tauhid, Taslul, buku mengenai ilmu kalam, Kasyful Adillah, yang mengungkap
persoalan falsafah dan agama, Tahafatul Tahafut, ulasannya terhadap buku Imam Al-
Ghazali yang berjudul Tahafatul Falaisafah, dan Muwafaqatil Hikmah Wal Syari'a
yang menyentuh persamaan antara falsafah dengan agama.
Siri karya tulisan tersebut menunjukkan betapa penguasaan Ibnu Rusyd dalam
pelbagai bidang dan cabang ilmu begitu ketara sekali sehingga usaha untuk
menterjemahkan tulisan beliau telah dilakukan ke dalam bahasa lain. Buku "Kulliyah
fit-Thibb" telah diterjemahkan ke dalam bahasa Latin pada tahun 1255 oleh
Bonacosa, orang Yahudi dari Padua.
Kemudian buku itu diterjemahkan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul General
Rules of Medicine. Hasil pemikiran yang dimuatkan dalam tulisannya, terutamanya
dalam bidang falsafah, telah mempengaruhi ahli falsafah Barat. Dua orang ahli
falsafah Eropah, iaitu Voltaire dan Rousseau dikatakan bukan sekadar terpengaruh
oleh falsafah Ibnu Rusyd, tetapi memperolehi ilham daripada pembacaan karyanya.
Pemikiran Voltaire dan Rousseau telah mencetuskan era Renaissance di Perancis
sehingga merobah wajah Eropah keseluruhannya sebagaimana yang ada pada hari ini.
Masyarakat Barat sebenarnya terhutang budi kepada Ibnu Rusyd keranapemikirannya,
sama ada secara langsung ataupun tidak langsung, telah mencetuskan revolusi di
benua Eropah.
Pemikirannya memungkinkan masyarakat di sana keluar daripada zaman kegelapan
menuju era kemajuan industri yang pesat. Hospital Les Quinze-Vingt yang juga
merupakan hopital pertama di Paris didirikan oleh Raja Louis IX berdasarkan model
hospital Sultan Nuruddin di Damsyik yang kaedah perubatannya merupakan hasil
daripada idea dan pemikiran Ibnu Rusyd.
Ibnu Rusyd juga telah menulis sebuah buku mengenai muzik yang diberi judul "De
Anima Aristoteles" (Commentary on the Aristotle's De Animo). Hasil karyanya ini
membuktikan betapa Ibnu Rusyd begitu terpengaru dan tertarik oleh ilmu logik yang
dikemukakan oleh ahli falsafah Yunani, Aristotle.
Pembicaraan falsafah Ibnu Rusyd banyak tertumpu pada persoalan yang berkaitan
dengan metafizik, terutamanya ketuhanan. Beliau telah mengemukakan idea yang
bernas lagi jelas, dan melakukan pembaharuan semasa membuat huraianya mengenai
perkara tersebut.
Pembaharuan ini dapat dilihat juga dalam bidang perubatan apabila Ibnu Rusyd
memberi penekanan tentang kepentingan menjaga kesihatan. Beberapa pandangan
yang dikemukakan dalam bidang perubatan juga didapati mendahului zamannya.
Beliau pernah menyatakan bahawa demam campak hanya akan dialami oleh setiap
orang sekali sahaja.
Kehebatannya dalam bidang perubatan tidak berlegar di sekitar perubatan umum,
tetapi juga merangkum pembedahan dan fungsi organ di dalam tubuh manusia.
Ilmu pengetahuan yang dimiliki oleh Ibnu Rusyd turut menjangkau bidang yang
berkaitan dengan kemasyarakatan apabila beliau cuba membuat pembahagian
masyarakat itu kepada dua golongan iaitu golongan elit yang terdiri daripada ahli
falsafah dan masyarakat awam.
Pembahagian strata sosial ini merupakan asas pengenalan pembahagian masyarakat
berdasarkan kelas seperti yang dilakukan oleh ahli falsafah terkemudian, seperti Karl
Max dan mereka yang sealiran dengannya.
Apabila melihat keterampilan Ibnu Rusyd dalam pelbagai bidang ini, maka tidak syak
lagi beliau merupakan tokoh ilmuwan Islam yang tiada tolok bandingannya. Malahan
dalam banyak perkara, pemikiran Ibnu Rusyd jauh lebih besar dan berpengaruh jika
dibandingkan dengan ahli falsafah yang pernah hidup sebelum zamannya ataupun
selepas kematiannya